Mauk Westerman Holstijn - 3

Gratis bacon bij het ontbijt, dat is voor mij het absolute summum van luxe. Je betaalt voor bacon met je nieren, niet met je portemonnee. Het meest waardeloze restje van een varken, gewenteld in overvloedig zout; dat is het meest verkochte vlees op aarde. Een reliek van een andere tijd, een icoon van onduurzaamheid. Zelf zou je het nooit kopen. Daarom moet je nu flink opscheppen.

‘En, wat gaan jullie doen?’ De vertalers moeten aan de bak, maar de schrijvers kijken elkaar schaapachtig aan. Het grootste deel van het programma is ‘s avonds op de rand van ‘s nachts, overdag zijn we vrij.

Eentje gaat naar de film. Dat klinkt heel aantrekkelijk, maar het voelt ook een beetje lui; op een literatuurfestival naar de film gaan terwijl ik gisteren een pracht van een roman heb gekocht. Schrijvers zijn ook maar mensen. Soms wil je bacon in plaats van ossenhaas.

Het gerucht gaat dat de afterparty vanavond doorgaat tot vier uur ‘s nachts. We zijn er allemaal een beetje bang voor.

Tijdens de pandemie luidden docenten de noodklok omdat hun leerlingen hun kans op een uitgaansleven mis liepen, wat vreselijke consequenties had voor hun ontwikkeling. Zonder te dansen, te flirten, een weeksalaris uit te geven aan vijf biertjes en zo nu en dan ‘op hun bek te gaan’ konden ze nooit opgroeien tot wereldwijze en evenwichtige volwassenen, zo vreesden die docenten. Vooral dat op hun bek gaan was onontbeerlijk. Ik kwam zelf toen net van de universiteit. Ik had gestudeerd en gefeest in een bosrijk gebied. Als je om twee uur niet meer op je benen kon staan was het gebruikelijk om een paar honderd meter het bos in, een wekker op je telefoon te zetten, en een powernap te doen tussen de bomen. Daarna deed je tegenover iedereen alsof je niet weg was geweest. De rij voor de bar was altijd een goed excuus, daar was je zo een uur aan kwijt.

De film gaat over een idyllische Amerikaanse buitenwijk in de jaren 50. Ik had altijd gedacht dat iedereen in de jaren 50 continu bang was. ’De bom’ kon elk moment vallen, de oren van het Kremlin zaten in de muur, de drugs van de CIA in het water… Bleven ze daar echt zo positief onder? Het zal echter ook geholpen hebben dat hun regering nog vat had op de voorziening van informatie. Het onbekende kan net zo makkelijk enthousiasme opwekken als angst. Of de Amerikanen drugs in het water deden wist niemand, maar ze maakten in elk geval goeie stofzuigers. Nou waren ze van plan iemand op de maan te zetten, dan konden de vliegende auto’s niet ver weg zijn. Tegenwoordig zijn we bang op een nihilistische manier. We weten in geweldig detail wat er op ons afkomt, wat ons bedreigt. We weten dat we bepaalde luxes zullen moeten inleveren. We pakken extra bacon nu het er nog is.

Die avond zit ik bij een boekpresentatie van een Schotse rockster. Het boek, Spaceships over Glasgow, wordt geprezen als een ‘ode aan openbaringen’. Die openbaringen zijn ontdekkingen van muziek, onbekende LP’s uit andere landen of ongelukjes tijdens het jammen die meesterwerken bleken. Met weemoed spreekt hij over Glasgow in de jaren tachtig, een bruisende cultuurketel waar de openbaringen je om de oren vlogen. Ik vraag hem of mijn generatie die openbaringen mis loopt, omdat we al jarenlang steeds minder uitgaan. Of hij bang is dat we die onontbeerlijke voedingsgrond voor jonge muzikanten langzaam aan het verliezen zijn. Hij stelt me gerust; zo’n vaart zal het niet lopen. In Glasgow gaat het tenminste nog goed.

De schrijvers en vertalers bespreken wat we met onze vrije middag hebben gedaan. Het blijkt dat we allemaal naar dezelfde film zijn geweest, zonder elkaar op te merken.