Fríða Ísberg - 1

Ég veit ekki til þess að orðið brjóstaþoka sé notað á öðrum tungumálum. Á íslensku er þetta orð yfir gleymni og þokukennt hugarástand vansvefta konunnar með barn á brjósti. Ég er með barn á brjósti. Það er varla hægt að segja að barnið taki pela. Ég vakna og gef brjóst, og svo leik ég við barnið mitt, les á meðan það sefur, eða hekla og hlusta á hljóðbók.

Langalangamma mín í föðurætt varð 103 ára og í mörg ár deildi hún herbergi með dóttur sinni, langömmu minni, sem varð ekkja ung. Þær sváfu sitthvorum megin í herberginu, og á morgnanna fór ömmubróður minn, sem var þá að nálgast þrítugt og bjó enn í foreldrahúsum, með hafragraut inn til þeirra. Einn morguninn kom hann inn með grautinn til kvennanna, rétti langalangömmu minni skálina og sagði: “Amma, ég var að reikna þetta aðeins og samkvæmt mínum útreikningum hefur þú étið um 40 tonn af hafragraut í gegnum ævina.”

Sögnin að þoka lýsir því að hreyfast hægt en bifast þó áfram, þegar verki þokast fram er verkið að ganga, þó svo að það sé að ganga hægt.

“40 tonn?” Langalangamma mín horfði á dótturson sinn. “Nú já,” sagði hún.

Orðatiltækið að koma af fjöllum: að vita ekkert hvað hefur skeð. Hafa ekki fylgst með fréttunum. Ég er byrjuð að skrifa aftur, aðeins. Ég næ klukkutíma hér og klukkutíma þar. En mjög sjaldan kemst ég á flug. Það er erfiðara að treysta texta sem sprettur ekki upp úr vímunni sem innblástur er. Samt er ég alltaf í annars konar vímu.

Morguninn eftir þessar nýjustu upplýsingar sótti dóttir hennar, langamma mín, grautinn handa henni og færði henni í rúmið. Langalangamma mín horfði upp til hennar: “Svana mín, ég hef aldrei borðað hafragraut,” sagði hún og blikkaði eins og dóttir hennar væri farin að ruglast. Hún borðaði ekki hafragraut framar.

Þessa dagana verður mér oft hugsað til langalangömmu minnar. “En ég hef aldrei skrifað skáldskap?” langar mig að segja. Ég ræði nýjasta verkið mitt eins og bókmenntafræðingur myndi fjalla um verk löngu látins rithöfundar. Hvað fjallar bókin um? Mér þykir vænt um þetta orðasamband - að fjalla um eitthvað. Þetta eru smalarnir á haustin, í leit að kindum sínum sem þeir slepptu lausum upp í fjöll yfir sumarið. Nú er verið að sækja féð aftur fyrir veturinn svo það verði ekki úti.

Smalinn gengur í þokunni. Það er úði, auðvitað, og svolítill vindur. Hann er með brennivín á sér. Hann klæjar í hálsmálið, undan ullarpeysunni. Með í för er auðvitað fjárhundur, hvítur og brúnn, glaðlyndur. Smalinn gengur fjallið og þokan er þétt og köld. Hann hugsar allt og ekkert. Hugsanirnar fara í gegnum hann og skilja eftir eitthvað óáþreifanlegt og örsmátt sem sekkur niður á botn innra með honum. Fen vaxið dýjamosa.

“Svana mín, ég hef aldrei borðað hafragraut.”

Á íslensku er sama orðið notað yfir kindur og peninga: fé. Það kemur mér sífellt á óvart hvað ég er líkamlega háð dóttur minni. Hún fer út í göngutúr með barnsföður mínum og einhver strengur í mér spennist.

Að teygja lopann: að vera langorður. Brjóstin á mér eru byrjuð að tæmast. Fóru þau að tæmast eftir að ég byrjaði að skrifa aftur? Eða byrjaði ég að skrifa af því að þau byrjuðu að tæmast?